Co warto zobaczyć w Krakowie - Wawel

Co warto zobaczyć w Krakowie? 12 najciekawszych miejsc.

Co warto zobaczyć w Krakowie mając na zwiedzanie zaledwie weekend? Aby sprawnie zobaczyć najciekawsze obiekty, swoją wycieczkę rozpoczęłam od Drogi Królewskiej i jej bliskiej okolicy a zakończyłam na żydowskiej dzielnicy Kazimierz.

Stare Miasto w Krakowie otoczone jest Plantami, czyli parkiem miejskim utworzonym w I połowie XIX w., który powstał w miejsce dawniejszych fortyfikacji. Swoją osadę założyło tu plemię Wiślan a pierwsze wzmianki o Krakowie pojawiły się już w IX w. W kolejnym wieku miasto zostało włączone do państwa polskiego i wkrótce stało się ośrodkiem władzy.

Następne stulecia to okres rozkwitu i świetności Krakowa co wpłynęło na dużą różnorodność architektoniczną. Powstały liczne budowle o charakterze reprezentacyjnym, religijnym i użyteczności publicznej. W okresie II wojny światowej miasto zbytnio nie ucierpiało. Średniowieczny układ przetrwał do naszych czasów i w 1978 r. Kraków został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Plac Jana Matejki

To tutaj zaczyna się Droga Królewska, którą wjeżdżały ważne osobistości oraz zagraniczne delegacje zmierzające na Wawel. Prawdopodobnie w XIV w. tereny obecnego placu stanowiły część rynku kleparskiego. Sam Kleparz został włączony do Krakowa pod koniec XVIII w. W 500 rocznicę zwycięstwa bitwy pod Grunwaldem wzniesiony tutaj pomnik, który został zniszczony przez hitlerowców podczas okupacji.

Po jego odbudowie w 1976 r. przed pomnikiem umieszczono marmurową płytę Grobu Nieznanego Żołnierza. Na płycie widnieją nazwy miejsc, gdzie polscy żołnierze brali udział w bitwach podczas II wojny światowej. Natomiast wewnątrz w piwniczce umieszczono urnę z ziemią zebraną z pól bitewnych. Placu Jana Matejki otacza neorenesansowa zbudowana z końca XIX w.

Barbakan i mury miejskie

Co warto zobaczyć w Krakowie - Barbakan
Co warto zobaczyć w Krakowie – Barbakan

Kieruję się w stronę Starego Miasta. Po drugiej stronie ulicy Basztowej znajduje się wzniesiony pod koniec XV w. Barbakan. Ta gotycka budowla z siedmioma wieżyczkami dawniej połączona była z Bramą Floriańską i miała na celu jej obronę. Obecnie w Barbakanie mieści się oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

Co warto zobaczyć w Krakowie - Brama Floriańska i mury miejskie.
Brama Floriańska i mury miejskie.

Tuż za Barbakanem znajduje się Brama Floriańska. Ta ponad 34-metrowa średniowieczna brama z basztą jest jedną z ośmiu, które były w Krakowie. Jest to pozostałość po dawnych murach miejskich wraz z basztami: Ciesielską, Stolarską i Pasamoników. Po obu stronach Bramy Floriańskiej na pozostałościach murów miejskich można nie tylko podziwiać, ale też zakupić dzieła malarskie miejscowych artystów. Pozostała część murów została rozebrana.

Ulica Pijarska

Co warto zobaczyć w Krakowie - mury miejskie.
Co warto zobaczyć w Krakowie – mury miejskie.

Wzdłuż murów miejskich rozciąga się ul. Pijarska. Swoją nazwę zawdzięcza od wybudowanego tu w XVIII w. kościoła i klasztora pijarów. Pomiędzy basztami wznosi się budynek miejskiego arsenału, w którym trzymano część amunicji i sprzęt wojskowy. Arsenał wraz z częścią klasztora, sąsiednimi kamienicami, basztami Ciesielską i Stolarską oraz pałacem Czartoryskich został przekształcony na Muzeum Książąt Czartoryskich. Pomiędzy murami klasztornymi a muzeum rozciąga się arkadowy pomost, którym można dostać się do Arsenału.

Co warto zobaczyć w Krakowie - ulica Pijarska.
Co warto zobaczyć w Krakowie – ulica Pijarska.

Ulica Floriańska

Od Bramy Floriańskiej rozciąga się ulica o tej samej nazwie aż do Placu Mariackiego. Stanowiła część reprezentacyjnego szlaku Drogi Królewskiej wiodącej na Wawel. Wśród wielu pięknie odnowionych zabytkowych kamienic można zobaczyć Dom Matejki nr 41, w którym urodził się i mieszkał malarz. Kamienica Moledzińskich nr 17 posiada resztki łańcuchów, którymi zamykano ulice dla ochrony przed wrogiem. Łańcuchy przeciągano w poprzek ulic odchodzących od Rynku Głównego.

Co warto zobaczyć w Krakowie - ul. Floriańska.
Co warto zobaczyć w Krakowie – ul. Floriańska.

Hotel Pod Różą nr 14 z renesansowym XVI w. portalem gościł wiele znakomitych osobistości między innymi cara Aleksandra. Z kolei nr 1 to Kamienica Pod Murzynami, sąsiaduje z Placem Mariackim. Nazwa jej pochodzi od umieszczonego na rogu kamienicy XVI w. godła przedstawiającego dwóch murzynów.

Plac Mariacki

To tutaj znajduje się najważniejszy zaraz po krakowskiej katedrze kościół Mariacki ze słynnym XV wiecznym ołtarzem słynnego rzeźbiarza Wita Stwosza. Gotycki kościół został wzniesiony w miejscu, gdzie wcześniej znajdowała się świątynia romańska. Bazylika posiada dwie wieże: Wyższa 82-metrowa zwana Hejnalicą, z której codziennie grany jest hejnał mariacki.

Co warto zobaczyć w Krakowie - kościół Mariacki.
Co warto zobaczyć w Krakowie – kościół Mariacki.

Plac, który przylega do kościoła to dawny cmentarz, który funkcjonował w tym miejscu od średniowiecza do końca XVIII w. Likwidacja tego i innych przykościelnych cmentarzy nastąpiła za sprawą Austriaków, którzy chcąc oddalić miejsce pochówku od skupisk ludzkich, na początku XIX w uruchomili pierwszy cmentarz komunalny.

Co warto zobaczyć w Krakowie - kościół Mariacki
Co warto zobaczyć w Krakowie – kościół Mariacki

W południowej części placu znajduje się niewielka fontanna zwana Studzienką Gołębi, którą zdobi postać krakowskiego żaka. Ufundowali ją rzemieślnicy krakowscy w hołdzie dla Wita Stwosza. Plac otaczają zabytkowe kamienice a wśród nich budynek Prałatówki, który jest jedyną zachowaną wczesnobarokowa kamienica w Krakowie.

Mały Rynek

Na tyłach kościoła Mariackiego na wschód od Głównego Rynku znajduje się Mały Rynek. W tym miejscu znajdowały się jatki rzeźnicze do początku XIX w. Potem utworzono tu rynek owocowo-warzywny. Przy okazji rocznicy 750-lecia Krakowa Mały Rynek zrewitalizowano, nadając mu obecny charakter. Zlikwidowano wcześniejszy parking i przekształcono w przyjemne miejsce z ławeczkami lampami i zabytkowym brukiem.

Główny Rynek

Co warto zobaczyć w Krakowie - Stare Miasto.
Co warto zobaczyć w Krakowie – Stare Miasto.

Rynek Główny otaczają zabytkowe kamienice z kilkusetletnią historią. To rezydencje i pałace, które zmieniały się na przestrzeni wieków zgodnie z dominującymi trendami. W centralnej części Rynku znajdują się Sukiennice. Pierwsze sukiennice powstały w połowie XIII w. za sprawą Bolesława Wstydliwego, który zobowiązał się postawić tutaj kamienne kramy.

Co warto zobaczyć w Krakowie - Sukiennice.
Sukiennice i wieża ratuszowa.

Obecny wygląd zawdzięczają przebudowie w połowie XIX w., zachowując swój renesansowy charakter z attyką na całej długości dachu. Oprócz straganów z biżuterią i rękodziełem w Sukiennicach znajduje się między innymi oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Podziemia Rynku Głównego czy informacja turystyczna.

Co warto zobaczyć w Krakowie - Sukiennice.
Co warto zobaczyć w Krakowie – Sukiennice.

Obok znajduje się gotycka wieża ratuszowa z XVI w., która jest pozostałością po dawnym Ratuszu jedną z najstarszych siedzib władz miejskich. Sam Ratusz został zburzony w 1820 r., mimo że pierwotnie planowano wyburzenie jedynie przylegającym do niego spichlerza. Wejście do wieży posiada gotycki portal z godłem Polski i herbem Krakowa a po jego obu stronach znajdują się XIX wieczne lwy przywiezione z pałacu Morstinów w Pławowicach. Obecnie w Wieży Ratuszowej działa między innymi Teatr Scena pod Ratuszem.

Collegium Maius

Co warto zobaczyć w Krakowie - Collegium Maius.
Co warto zobaczyć w Krakowie – Collegium Maius.

Kierując się w narożną ulicę Świętej Anny od strony wieży ratuszowej a następnie w lewo w ul. Jagiellońską, dochodzę do Collegium Maius. Jest to najstarszy sięgający XV w. budynek Uniwersytetu Jagiellońskiego. W wyniku gruntownej przebudowy w XIX w nadano mu neogotycki charakter z przeznaczeniem na siedzibę Biblioteki Jagielońskiej. Jednak w kolejnym stuleciu powrócono do pierwotnego wyglądu późnogotyckiego stylu z dziedzińcem otoczonym krużgankami, arkadami i kryształowym sklepieniem. Obecnie mieści się tu Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Co warto zobaczyć w Krakowie - Collegium Maius.
Co warto zobaczyć w Krakowie – Collegium Maius.

Ulica Grodzka

Wracam na Rynek Główny i mijając kościół św. Wojciecha, skręcam w ulicę Grodzką. Jest to jedna z najstarszych ulic Krakowa istniejąca już od XIII w. Stanowiła ona część Drogi Królewskiej prowadzącej na Wawel. Początkowo wiodła tylko do ulicy Poselskiej do czasu, gdy w XV w. włączono odrębne miasto Okół do Krakowa, ul. Grodzka została przedłużona aż do Bramy Grodzkiej.

Co warto zobaczyć w Krakowie - ul. Grodzka.
Co warto zobaczyć w Krakowie – ul. Grodzka.

Spacerując tą reprezentacyjną ulicą, warto zwrócić uwagę na zabytkowe XV w. kamienice nr 39. Mieszkał tutaj i pracował Wit Stwosz. Z kolei nr 40 to Pałac Stadnickich powstały z połączenia trzech kamienic. Przebudowany w II połowie XIX w. zyskał piękne zdobienia z elementami rokoko. Collegium luridicum znajduje się pod nr 53 w dawnym budynku Akademii Krakowskiej. W XVII w został przebudowany w stylu barokowym z rozkazu króla Władysława IV Wazy.

Obecnie znajduje się tutaj instytut historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz wystawa muszli morskich i motyli. Budynek nr 64 to dawny Arsenał Królewski. Pierwotnie był to wczesnobarokowa parterowa budowla z trzema bramami i dwiema dwupiętrowymi narożnymi wieżami. Arsenał łączył się z murami miejskimi a pod koniec XIX w. rozbudowano go o dwie kondygnacje.

Ulica Kanoniczna

To jedna z najpiękniejszych uliczek Krakowa. W miejscu dawnej osady Okole powstały pierwsze murowane domy należące do kanoników kapituły katedralnej stąd prawdopodobnie nazwa ulicy. W 1455 r. w wyniku pożaru uszkodzonych zostało około 100 domów. W późniejszym czasie budynki stopniowo przekształcano w piękne miejskie rezydencje.

Co warto zobaczyć w Krakowie - ul. Kanoniczna.
Co warto zobaczyć w Krakowie – ul. Kanoniczna.

Wśród nich wybudowany w I połowie XVI w pałac biskupa Samuela Maciejowskiego. Obecny wygląd zawdzięcza przebudowie z XIX w. z zachowanym XVIII wiecznym barokowym portalem. Dzisiejszy Hotel Copernicus ze średniowieczną fasadą powstał z połączenia dwóch XIV wiecznych kamienic. Tutaj zatrzymał się podczas swojej wizyty w Krakowie Mikołaj Kopernik. Pałac Biskupa Erazma Ciołka zbudowany na początku XVI w. był najokazalszą rezydencją w tamtym okresie. Za czasów zaboru austriackiego mieściło się tutaj więzienie i policja.

Co warto zobaczyć w Krakowie - ul. Kanoniczna.
Co warto zobaczyć w Krakowie – ul. Kanoniczna.

Pałac Dziekanów to renesansowy budynek wzniesiony pod koniec XVI w ze zdobioną sgraffitową fasadą i manierystycznym portalem. Dom Długosza to dawne łaźnie królewskie zasilane wodami rzeki Rudawy wybudowane w XIV w. W II połowie XV w właścicielem został Jan Długosz, gdzie mieszkał do końca swojego życia. Tutaj również swoją pracownię miał ojciec Stanisława Wyspiańskiego – Franciszek. Z ulicy kanonicznej roztacza się widok na Wawel.

Wawel

Na skalistym wzgórzu majestatycznie nad miastem góruje zamek królewski. Ze względu na dogodną lokalizację w tym miejscu już w VII w osiedlili się tu Słowianie a w IX w swój gród założyło plemię Wiślan. Pod koniec X w pierwsi władcy Polski obrali Wawel za jedną ze swoich siedzib. Tutaj w XIV w odbyła się pierwsza koronacja polskiego władcy Władysława Łokietka a jego zwłoki jako pierwsze spoczęły w wawelskiej katedrze.

Co warto zobaczyć w Krakowie - Wawel.
Co warto zobaczyć w Krakowie – Wawel.

W II połowie XV w. wzniesiono trzy ceglane baszty: Senatorska, Sandomierska i Złodziejska. W kolejnym stuleciu zamek wawelski przeżywał pełnię rozkwitu: wybudowano nowy renesansowy pałac z kolumnowymi arkadami. Na cześć króla Zygmunta I Starego odlano potężny dzwon, który został nazwany jego imieniem. Natomiast za panowania Zygmunta II Augusta wnętrza zamku wzbogacono pochodzącymi z Brukseli arrasami.

Pod koniec XVI w. część zamku w wyniku pożaru zostało zniszczone, po czym odnowiony w stylu wczesnego baroku. Te tragiczne wydarzenia z pewnością wpłynęły na decyzję Zygmunt III Waza, aby przenieść stolicę z Krakowa do Warszawy. Od tego momentu kondycja zamku stopniowo się pogarszała.

Podczas zaborów teren zamku wykorzystywany był na cele wojskowe. Pod koniec XIX w. zamek został ofiarowany cesarzowi Franciszkowi Józefowi I. Armia austriackie na początku XX w. opuściły Wawel i przystąpiono do renowacji najpierw katedry a potem też zamku. W okresie II wojny światowej swoją siedzibę miał tutaj hitlerowski generalny gubernator Hans Frank. Obecnie Zamek Królewski na Wawelu jest muzeum o charakterze rezydencji historycznej.

Kazimierz

Opuszczając Wawel, idę wzdłuż ulicy Stradomskiej w kierunku Kazimierza dawnej żydowskiej dzielnicy. Za czasów Kazimierza Wielkiego aż do 1800 r. było to samodzielne miasto. Pod koniec XV w. za sprawą decyzji Jana Olbrachta Żydów mieszkający do tej pory w Krakowie przesiedlono na teren Kazimierza. W ten sposób powstała dzielnica żydowska oddzielona od chrześcijańskiej części kamiennym murem. Z czasem stała się ona ważnym ośrodkiem kultury żydowskiej nie tylko w Polsce, ale i na świecie.

Co warto zobaczyć w Krakowie - Kazimierz - Synagoga Stara.
Kazimierz – Synagoga Stara.

Do najważniejszych zabytków Kazimierza z pewnością zaliczają się synagogi. Jest ich siedem i powstały między XV a XIX wiekiem. Obecnie jedyną czynną synagogą jest XVI wieczna Bożnica Remuh. Przy niej znajduje się pochodzący z tego samego okresu cmentarz, na którym grzebano Żydów do połowy XIX w. Z kolei najstarszą synagogą w Polsce jest XV wieczna Synagoga Stara. Na przestrzeni wieków kilkakrotnie była trawiona przez pożar a następnie przebudowywana. Obecny wygląd uzyskała w wyniku renowacji w 1956 r. wg XVI wiecznego projektu Matteo Gucci, zachowując gotycko-renesansowy charakter.

Ulica Szeroka jest jedną z ciekawszych na Kazimierzu, gdzie wznosi się XVI wieczny budynek mykwy, czyli rytualnej łaźni dla kobiet i mężczyzn. Na początku XX w. został on odnowiony i częściowo przebudowany, po czym całkowicie zniszczony podczas II wojny światowej. Obecnie mieści się tutaj restauracja i hotel. Uwagę przykuwa także XVIII wieczna Kamienica Landauów, która powstała przez połączenie trzech XVII wiecznych kamienic. Właścicielami była zamożna rodzina Landau.

Co warto zobaczyć w Krakowie - Kazimierz - Okrąglak
Kazimierz – Okrąglak.

Na Placu Wolnica dawnym Rynku Kazimierza znajduje się XVIII wieczny ratusz otoczony XIX wiecznymi kamienicami. Z kolei na środku Placu Nowego potocznie zwanego też żydowskim znajduje się pawilon handlowy tzw. okrąglak z początku XX w. Przez jakiś czas mieściła się tutaj rytualna rzeźnia drobiu a następnie hala targowa. Obecnie znajduje się tutaj wianuszek punktów handlowych. Można tutaj zjeść rewelacyjną zapiekankę.

Kraków bez wątpienia jest tym miastem, które powinno się odwiedzić przynajmniej raz w życiu. Dla mnie był to trzeci raz i muszę przyznać, że weekend to stanowczo za mało, aby zobaczyć dokładnie, chociażby najciekawsze miejsca. No bo sam Wawel wymaga co najmniej kilku godzin i warto ten czas poświęcić na zwiedzenie największego w Polsce zamku.

Dziękuję, że odwiedziłeś/odwiedziłaś moją stronę. Jeżeli spodobał Ci się mój wpis, zachęcam do jej polubienia.

Zaprasza również do odwiedzenia:

Weekend w Warszawie. 13 najciekawszych miejsc.

Leave a Reply