Słysząc nazwę Kostrzyn nad Odrą pierwsze, co może przyjść nam na myśl to Przystanek Woodstock, organizowany tam nieprzerwanie od kilkunastu lat. Czy tylko? To niewielkie miasto położone przy samej granicy w północno-zachodniej części kraju, posiada pozostałości najstarszej twierdzy bastionowej w Polsce. Jeszcze kilka lat temu ruiny te były ukryte pod potężną hałdą gruzu i ziemi, którą z czasem pokryła roślinność.
Gdy przystąpiono do oczyszczania tereny, ukazał się niczym dawne Pompeje, plan Starego Miasta z zarysem ulic i placów. Co się stało, że przez prawie pół wieku to historyczne miasto znajdowało się pod gruzami, gdzie Starówki w innych miastach są już dawno odbudowane i cieszą oczy turystów?
Pierwsza wzmianka o istniejącym tutaj mieście pochodzi z 1326 r., które zostało założone przez niemieckich osadników. Bezpośredni dostęp do dwóch dużych rzek oraz naturalna ochrona, jaką one zapewniały, spowodowało, że prawdopodobnie już w XIV w. został wzniesiony tutaj zamek. Następnie w XV w. został on rozbudowany przez Zakon Krzyżacki.
Największa świetność miasta przypada w okresie panowania księcia Jana Hohenzollerna, margrabi brandenburskiego. Otrzymał on w 1535 r., w wyniku podziału Brandenburgii wschodnią część Nowej Marchii. Wtedy też uczynił Kostrzyn jej stolicą. Zwany również Janem z Kostrzyna był on inicjatorem budowy twierdzy oraz wielu nowoczesnych rozwiązań gospodarczych, finansowych i administracyjnych.
Budowę twierdzy w jej początkowym okresie nadzorowali najpierw włoscy, potem w XVII i XVIII w. francuscy inżynierowie. Przez ponad czterysta lat ten strategicznie położony obiekt był rozbudowywany, modernizowany i ciągle umacniany. W okresie wojny trzydziestoletniej twierdza stanowiła schronienie między innymi dla następcy tronu Brandenburgii Fryderyka Wilhelma.
Twierdza kostrzyńska była miejscem egzekucji porucznik armii pruskiej Hans Hermann von Katte, który był również przyjacielem Fryderyka Wilhelma II. Co było powodem? Katte podejrzewany o związek z Fryderykiem Wilhelmem II, brał udział w przygotowaniu nieudanej ucieczki następcy trony. Dezerterów pojmano i decyzją Wielkiego Elektora, Fryderyk Wilhelm II został uwięziony w twierdzy, a porucznik został ścięty na oczach swojego przyjaciela.
Położona w strategicznym miejscu pośród wody i błota twierdza była obiektem częstych ataków. W 1758 r. nieudany atak armii rosyjskiej spowodował, że nie została ona zdobyta, jednak miasto doszczętnie spłonęło. Natomiast po wkroczeniu armii napoleońskiej w 1806 r. twierdza poddała się bez walki i pozostała w jej rękach aż do najazdu wojsk pruskich i rosyjskich w 1813 r. Napoleon przez jakiś czas przebywał w jej murach. Stąd też wysyłał listy do swej ukochanej Józefiny.
Kiedy otwarto sieć kolejową w 1857 r., twierdza zaczęła ustępować miejsca nowocześnie rozwijającemu się miastu. Aby wznieść pierwszy dworze kolejowy, rozebrano pierwszą jej część. W II połowie XIX w. przeprowadzono ostatnią modernizację twierdzy. Jednak z początkiem XX w. nastąpiła już stopniowa rozbiórka przestarzałych urządzeń fortyfikacyjnych. Pozyskane tereny przeznaczono pod zabudowę miejską. Resztę dopełniła II wojna światowa, która obróciła wszystko w ruinę.
W wyniku działań wojennych zniszczeniu uległo 90% miasta. Teren Starego Miast wszedł następnie w skład bazy wojskowej Armii Czerwonej. Jakie były tego konsekwencje? Pozostałości kamienic i kościoła rozebrano. Mimo że zamek obrócił się w częściową ruinę, zachowały się ściany, a jego pomieszczenia nadal były wykorzystywane. Niestety z końcem lat sześćdziesiątych podjęto decyzję o jego wysadzeniu.
Obecnie na terenie twierdzy znajduje się muzeum, a część jej obiektów została odrestaurowana. W dalszym ciągu trwają prace rekonstrukcyjne. Organizowanych jest wiele imprez np. Dni Twierdzy, którym towarzyszą pokazy historyczne, zajęcia edukacyjne oraz zajęcia dla najmłodszych. W zbudowanym w 1568 r. Bastionie Filip umieszczono ekspozycję muzealną, przedstawiającą dzieje Starego Miasta i Twierdzy Kostrzyn.
Na terenie kostrzyńskiej twierdzy jest ogólnodostępny, dość nietypowy park. Spacer po nim może dostarczyć wielu niesamowitych wrażeń. Przechodząc po resztkach bruku, który jest pozostałością dawnych wąski uliczek, oczami wyobraźni możemy spojrzeć, jak pełne życia przed wiekami było to miasteczko.
Jak rzemieślnicy i gospodarze śpiesznie podążali na targ, aby sprzedać swoje towary. Bogaci mieszczanie w modnych strojach przechadzali się po placach, zajęci konwersacją. Niestety ich czas przeminął, a pozostałością po nich jest historia, którą opowiadają jej pasjonaci oraz wysokie na półtora metra ruiny, które przypominają, że kiedyś toczyło się tu życie.
Dziękuję, że odwiedziłeś/odwiedziłaś moją stronę. Jeżeli spodobał ci się mój wpis proszę o polubienie. Ponadto zapraszam do innych ciekawych miejsc znajdujących się blisko Kostrzyna nad Odrą po niemieckiej stronie to Mniej znane pałace i zamki Brandenburgii oraz Ciekawe miejsca w Brandenburgii.