Stare Miasto w Legnicy

Stare Miasto w Legnicy praktycznie nie ucierpiało w wyniku działań wojennych. Niestety bezmyślność armii radzieckiej świętującej zwycięstwo, doprowadziła do dewastacji zabytkowych budynków. Kilka dni po zakończeniu wojny sowieccy żołnierze wrzucali do staromiejskich kamienic granaty lub płonące kanistry z benzyną. Do zniszczeń swoje dołożyli, podążający za łupem szabrownicy.

Efektem są postkomunistyczne bloki i inne architektoniczne straszydła zlokalizowane w centrum Starego Miasta. Na szczęście zachowało się kilka perełek z dawnych lat. Rewitalizacja Rynku i jego okolic rozpoczęta od 2004 r. spowodowała, że całkiem przyjemnie spaceruje się po Starym Mieście.

Pierwszy raz w Legnicy byłam ok. 2000 r. jeszcze przed wspomnianymi zmianami. Widok był dość ponury i smutny. Dzisiaj wybrukowany kostką deptak zachęca do spacerów. Woda radośnie tryska z fontanny a kwiaty na trawnikach tworzą kolorowy dywan. Teren wokół zamku również przeszedł rewitalizację, dzięki czemu ta jedna z pierwszych tego typu budowli w Polsce prezentuje się bardzo okazale.

Zamek piastowski w Legnicy

Pierwszy murowany zamek powstał w tym miejscu prawdopodobnie już w XII w. Do XVII w., był siedzibą książąt piastowskich. Na przełomie XII i XIII w. za czasów księcia Henryka Brodatego powstał pałac (palatium), dwie wieże św. Jadwigi i św. Piotra,  które w późniejszym czasie zostały znacznie podwyższone oraz dwunastoboczna, nie istniejąca już dziś kaplica. Do 1675 r. zamek w Legnicy był siedzibą książąt piastowskich.

 

Zamek Piastowski w Legnicy
Stare Miasto w Legnicy – zamek

W I połowie XVI w. z inicjatywy księcia Fryderyka II przebudowano zamek w stylu renesansowym. Z tego okresu pochodzi również reprezentacyjna brama wjazdowa. Jednym z ciekawszych elementów jest renesansowy, bogato zdobiony portal z wizerunkami księcia Fryderyka II i jego żony, autorstwa Jerzego z Ambergu.

 

Stare Miasto w Legnicy - brama wjazdowa do zamku
Stare Miasto w Legnicy – brama wjazdowa do zamku

Zamek był wielokrotnie przebudowywany po pożarach, które miały miejsce w 1711 r., 1835 r. i 1945 r. Do 1741 r. służył jako siedziba dla habsburskich starostów. Natomiast w latach 1809 do 1945 r. zlokalizowano pruską jednostkę administracyjną. Obecnie w jego murach mieszczą się siedziby szkół.

Brama Głogowska w Legnicy

Brama Głogowska w Legnicy
Brama Głogowska w Legnicy

Tuż obok zamku znajduje się Brama Głogowska. Ceglana wieża pochodzi z XV w. Wraz z trzema innymi bramami i trzydziestoma basztami, połączona była murem obronnym. W XIX w większość murów miejskich rozebrano wraz z bramami pozostawiając tylko dwie. Brama posiada neogotycki łuk oraz zegar słoneczny zlokalizowany w górnej części.

Kamienica Scultetusa

Idąc ul. Zamkową docieramy do ul. NMP, która jest jedną z najstarszych ulic Legnicy. Po drodze mijamy renesansową XV-wieczną kamienicę. Jej właścicielem był legnicki humanista Johann Scultetus (Hans Scholz). Kamienica posiada w górnej elewacji dekorację sgraffitową z 1611 r. Prawdopodobnie cały obiekt był pokryty tego typu zdobieniem. Niestety obecnie zachowała się tylko górna część. Sgraffiti przedstawia elementy geometryczne i architektoniczne oraz personifikację siedem sztuk wyzwolonych np. Geometrii.

 

Legnica Dom Holza
Stare Miasto w Legnicy – Kamienica Scultetusa

Dalej znajduje się pomnik legnickiego Satyrykonu wykonany z brązu w 2006 r., będącego symbolem Międzynarodowej Wystawy Satyrykonu. Przy pomniku znajdują się pamiątkowe tablice poświęcone artystom i twórcom satyry.

Galeria Sztuki i Julek

 

Pomnik Julka w Legnicy
Pomnik Julka w Legnicy

Na skrzyżowaniu z placem katedralnym znajduje się budynek wzniesiony w latach 1884-1886 z charakterystycznymi arkadami. Obecnie mieści się w nim Galeria Sztuki promująca sztukę współczesną. Przy budynku znajduje się rzeźba Julka przedstawiającego chłopca w kapeluszu z tornistrem i klamerką na nogawce.

Stary i Nowy Ratusz

Stare Miasto w Legnicy - Nowy Ratusz
Stare Miasto w Legnicy – Nowy Ratusz

Spacerując wokół legnickiej katedry dochodzimy do neorenesansowego budynku Nowego Ratusza wzniesionego w latach 1902-1905. Potężny obiekt posiada bogato zdobioną elewację. Wracamy na Rynek, gdzie z kolei znajduje się Stary Ratusz zbudowany w latach 1737-1741. Barokowy obiekt był dwukrotnie przebudowywany w 1836 r. oraz 1926-1928 r., kiedy to podjęto decyzję, aby powstał tam teatr. Budynek posiada ozdobną elewację z wieżą i dwustronne kamienne schody.

 

Stare Miasto w Legnicy - Stary Ratusz
Stare Miasto w Legnicy – Stary Ratusz

Śledziówki i Studnia Zakochanych

Do Starego Ratusza przylega zespół ośmiu kamienic. Tak zwane śledziówki wzniesione zostały na początku XVI w. Remontowane obecnie posiadają renesansowe, barokowe i klasycystyczne szczyty. Nazwa wiąże się z handlarzami śledziowymi, którzy w średniowieczu swoje interesy robili w tym miejscu. W 1934 r. podczas renowacji kamienic odkryto XVI-wieczną dekorację sgraffitową a początku 60 lat zrekonstruowano podcienie. W pobliżu znajduje się Studnia Zakochanych. Głęboka na sześć metrów studnia pochodzi z XVII w. Obecnie w ramach rewitalizacji nadano jej nowoczesny kształt wielościanu.

 

Stare Miasto w Legnicy - śledziówki
Stare Miasto w Legnicy – Śledziówki

Kamienica pod Przepiórczym Koszem

 

Stare Miasto w Legnicy - Dom pod Przepiórczym Koszem
Stare Miasto w Legnicy – Dom pod Przepiórczym Koszem

Dalej widzę piękną renesansowa kamienicę z XVI w. To Dom pod Przepiórczym Koszem. Nazwa pochodzi od okrągłego narożnego wykusza. Cała ściana budynku posiada dekorację sgraffitową, która została odkryta podczas prac renowacyjnych w 1909 r.

 

Kula z brązu w Legnicy
Kula z brązu

Wreszcie odchodzimy do kuli wykonanej z brązu przedstawiającej panoramę XVIII-wiecznej Legnicy. Osobiście bardzo lubię tego typu trójwymiarowe makiety a ta szczególnie mi się spodobała.

Pałac opatów lubiąskich

Pałac Opatów Lubiąskich został wzniesiony w I połowie XVIII w., w barokowym stylu. Powstawał w czasie, gdy zgromadzenie cystersów przeżywało największy okres świetności. W 1810 r. pałac przeszedł w ręce Prus. Od 1959 r. mieści się tam Muzeum Miedzi. Na tyłach pałacu zlokalizowane jest lapidarium, gdzie zgromadzono elementy zabytkowej architektury, które pozostały po zniszczeniach.

To tylko niektóre zabytki Starego Miasta w Legnicy, które oglądaliśmy podczas krótkiego spaceru. Legnicki Rynek i jego najbliższe okolice skupiają wiele ciekawych obiektów jak fontanny, pomniki, tablice upamiętniające ważne historyczne wydarzenia i budowle, o których nie wspomniałam. Dlatego zaglądając do Legnicy warto zatrzymać się na chwilę i zobaczyć, to co ludzka bezmyślność nie zdążyła zniszczyć.

Leave a Reply